Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΝΥΠΑΡΚΤΗ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΑ: ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΦΙΛΙΠΠΟΥ ΔΡΑΓΟΥΜΗ (1962)

Κατά τη διάρκεια της εφαρμογής των „ειδικών προγραμμάτων“ (1958-1963), των οποίων σκοπός ήταν η οριστική επίλυση του „ανύπαρκτου“ Ταυτόχρονα με τα πολυάριθμα υπομνήματα, προτάσεις και σχέδια που κατέφταναν στα κρατικά όργανα και τα οποία σκοπό είχαν την επίλυση του μακεδόνικου ζητήματος και την οριστική αφομοίωση των Μακεδόνων στην Ελλάδα, έδωσε τη ,,γνώμη,, του και ο γνωστός   „υπεύθυνος εθνικής στρατηγικής“ εκείνης της περιόδου, Φίλιππος Δραγούμης (1890-1980).  Ο Δραγούμης ήταν επί πολλά χρόνια κρατικός υπάλληλος και ένας από τους εξέχοντες εθνικούς ιδεολόγους, συνδεδεμένους με το μακεδόνικο ζήτημα, την πολεμική και μεταπολεμική περίοδο της ελληνικής ιστορίας. Καταγόταν από την οικογένεια των Δραγούμηδων, η οποία είχε καταγωγή από τη Μακεδονία, από την κωμόπολη Богатцко (Μπόγκατσκο – Βογατσικό).

Ο πατέρας του και ο αδερφός του, Στέφανος και Ίωνας, ήταν από τους κύριους ιδεολόγους της ελληνικής πολιτικής για το μακεδόνικο ζήτημα την περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας, αλλά και μετά την προσάρτιση τμήματος της Μακεδονίας στα πλαίσια του Βασιλείου της Ελλάδας.μακεδόνικου ζητήματος στην Ελλάδα,  ιδιαίτερη προσοχή δινόταν στη γλωσσική αφομοίωση των εθνικά Μακεδόνων. Το 1959, στην ιστορία γράφτηκαν οι ορκωμοσίες των κατοίκων τριών μακεδόνικων χωριών (Тремено/Τρέμενο-Καρδιά Εορδαίας, Лудово/Λούντοβο- Κρύα Νερά Καστοριάς και Крапешина/Κραπέσσινα – Ατραπός Φλώρινας), όπου οι Μακεδόνες αναγκάστηκαν με όρκο στο Ευαγγέλιο να απαρνηθούν την ομιλία της μητρικής μακεδόνικης γλώσσας τους. Η  επίδραση των κρατικών υπηρεσιών σ΄αυτές τις εκδηλώσεις ήταν αδιαμφισβήτητη και όλη η οργάνωση, ιδέα, έλεγχος και εφαρμογή ήταν δικό τους έργο. Το φαινόμενο αυτό, αν και βραχυπρόθεσμο, αργότερα άλλαξε μορφή. Την άνοιξη του 1962, οι κάτοικοι του χωριού  Острово, Воденско (Όστροβο, Βόντενσκο – Άρνισσα Έδεσσας), έκαναν „ομαδική δήλωση υπακοής“. Το κείμενο είχε υπογραφεί από 600 κατοίκους του χωριού, όπως και από τον ιερέα του χωριού, τον πρόεδρο, τον αντιπρόεδρο και το γραμματέα της κοινότητας. Παρόμοιο συμβάν έλαβε χώρα και στο χωριό Друшка, Воденско (Ντρούσσκα, Βόντενσκο – Δροσιά Έδεσσας). Επίσης, το κείμενο υπέγραψε και ο επιθεωρητής πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης της περιοχής, Γεώργιος Παλαμάς, ο οποίος, σύμφωνα με ένα απόρρητο έγγραφο, ήταν ο υπεύθυνος της πρωτοβουλίας αυτής. Η δήλωση έγινε προς τους  „Σκοπιανούς – ψευδομακεδόνες“. Οι υπεύθυνοι σύστασης της δήλωσης καταρχήν είχαν συμπεράνει ότι: „ποτέ δεν υπήρξε στην τριών χιλιάδων χρόνων ιστορία μας, μακεδόνικο έθνος στα Βαλκάνια, αλλά μόνο γεωγραφικός χώρος, με εθνικές, γλωσσικές και θρησκευτικές πτυχές της ελληνικής συνέχειας“. Οι υπεύθυνοι σύστασης της δήλωσης ανάγκασαν τους Μακεδόνες να απαρνηθούν τη γλώσσα, ιστορία και παράδοσή τους, χρησιμοποιώντας ψευδή στοιχεία ότι „ποτέ οι Μακεδόνες ιερείς μας δεν έκαναν λειτουργία στους ναούς μας, κατά τη διάρκεια της τουρκικής κυριαρχίας, στην σλαβική ή μακεδόνικη γλώσσα, αλλά μόνο στην ελληνική γλώσσα“ και ότι „ποτέ οι Μακεδόνες δάσκαλοί μας, στα σχολεία μας, δεν δίδασκαν στην σλαβική ή μακεδόνικη γλώσσα, αλλά μόνο στην ελληνική“. Η αιτία για την σύσταση των δηλώσεων αυτών ήταν αποτέλεσμα ενός βραχυπρόθεσμου παγώματος στις Ελληνο- Γιουγκοσλαβικές σχέσεις την άνοιξη του 1962, λόγω των „όλο και μεγαλύτερων αξιώσεων των Γιουγκοσλάβων για ύπαρξη μακεδόνικης μειονότητας“ στην Ελλάδα.

Τις απόψεις του σχετικά με το μακεδόνικο ζήτημα στην Ελλάδα, ο Φίλιππος Δραγούμης τις προώθησε μέσω „εμπιστευτικού σημειώματος“, το οποίο έστειλε σε όλα τα αρμόδια όργανα του ελληνικού κράτους, με τίτλο: „Για την εσωτερική εξουδετέρωση της σλαβομακεδονικής

Ορκωμοσίες μακεδόνικων χωριών

συνομωσίας ενάντια στη βόρεια Ελλάδα“. Σήμερα το έγγραφο αυτό βρίσκεται στο αρχείο του Φίλιππου Δραγούμη, στη Βιβλιοθήκη Γεννάδιος της Αθήνας, φάκελος 96-11 και φέρει ημερομηνία 14 Σεπτεμβρίου 1962.

Στο εισαγωγικό μέρος, ο Δραγούμης προτείνει να προσδιοριστεί συνοριακή ζώνη 30 εώς 35 χιλιομέτρων, από το νησί της Κέρκυρας εώς τον ποταμό Έβρο (Марица – Μάριτσα).  Θεωρούσε ότι στη ζώνη θα έπρεπε „να παρθούν αποφασιστικότερα μέτρα και αντιστάσεις με συνταγματικά και νομικά μέσα προς τις ξένες προπαγάνδες, ιδιαίτερα προς την σλαβοκουμμουνιστική, και επίσης θα έπρεπε να αφορούν και την εξάπλωση της ελληνικής γλώσσας προς τους ξενόγλωσσους κατοίκους, οι οποίοι ήδη γίνονται δίγλωσσοι, αφού πλέον γνωρίζουν τηνν ελληνική γλώσσα από τη βασική εκπαίδευση και κάτι περισσότερο οι άντρες λόγω της στρατιωτικής θητείας“. Τα μέτρα αυτά, σύμφωνα με το Δραγούμη, δεν θα έπρεπε να λάβουν διεθνή δημοσιότητα, επειδή θα προκαλούσαν αντίδραση λόγω „χρήσης οποιονδήποτε μέσων και γενοκτονία από πλευράς του κράτους“.

Σύμφωνα με την τότε ελληνική πολιτική, αλλά και με τις διεθνείς σχέσεις την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, ο Δραγούμης είχε ανιχνεύσει τον κομμουνισμό ως τον κύριο κίνδυνο για τα συμφέροντα του ελληνικού κράτους και την επίδραση που είχαν οι γειτονικές κομμουνιστικές χώρες προς το μακεδόνικο πληθυσμό της Ελλάδας. Αναλύοντας τις σχέσεις στο κομμουνιστικό μπλοκ και την επίδραση της τότε Σοβιετικής Ένωσης στα κράτη των Βαλκανίων, αλλά και τις διαμάχες ανάμεσα στη Γιουγκοσλαβία και τη Βουλγαρία για το σε ποιόν ανήκει ο ,,σλαβικός,, πληθυσμός της Ελλάδας, ο Δραγούμης πρότεινε τα άτομα „στην κεντρική και δυτική Μακεδονία, που ζουν σε χωριά κοντά στα σύνορα με την Γιουγκοσλαβία, καταρχήν να ονομαστούν ως ’Βουλγαρόφωνοι’, αντί ως ’Μακεδόνες’ οι οποίοι ομιλούν κάποια ’μακεδόνικη’ διάλεκτο“. Όπως δηλαδή πράττει σήμερα η Ελλάδα, έτσι και ο Δραγούμης ήθελε να γίνει νονός ενός ολόκληρου λαού…

Επίσης, ο Δραγούμης πρότεινε οριστικά να επιλυθεί η είσοδος και η έξοδος κατοίκων της Γιουγκοσλαβίας σε ελληνικά εδάφη, όπως και από την Ελλάδα προς τη γιουγκοσλαβική επικράτεια, επί μήκους των συνόρων των δύο κρατών, ιδιαίτερα στη γραμμή Μπίτολα – Λέριν (Φλώρινα), δηλαδή τα άτομα που καλλιεργούσαν χωράφια στις γειτονικές κρατικές περιοχές (μετά την τοποθέτηση των νέων συνόρων, πολλές περιουσίες Μακεδόνων της Ελλάδας παρέμειναν στην άλλη πλευρά και το αντίστροφο). Θεωρούσε ότι είναι απαραίτητο να σταματήσει αυτή η πρακτική και να δωθεί αποζημίωση για τις περιουσίες στους ιδιοκτήτες και από τις δύο πλευρές των συνόρων, με σκοπό να πάψει πλέον η επικοινωνία των Μακεδόνων από τις δύο πλευρές των συνόρων. Στην κατεύθυνση αυτή, τόνισε ότι πρέπει να εμποδιστεί η ακρόαση ραδιοσταθμών από την άλλη πλευρά των συνόρων, δηλαδή από τη τότε Λαική Δημοκρατία της Μακεδονίας, ή αλλιώς, στις ελληνικές συνοριακές περιοχές να ανοίξουν ραδιοσταθμοί, από τους οποίους θα τονιζόταν „ο ορθόδοξος χριστιανισμός, το θρησκευτικό και εθνικό αίσθημα και πνεύμα. Να εισαχθούν και εκπαιδευτικές εκπομπές για τους γεωργούς και τους κτηνοτρόφους ορθόδοξους χριστιανούς Έλληνες, ισότιμους με τους ελληνόφωνους συνταγματικούς πολίτες, όπως και λαικές, ιστορικές, αρχαιολογικές και άλλες εκπομπές, όπως και εκπομπές σχετικές με την υγεία“.

Οι επόμενες προτάσεις του αναφέρονταν στην οικοδόμηση „σε όλες τις πόλεις με πληθυσμό άνω των 10.000 κατοίκων στη βόρεια Ελλάδα,

Μακεδόνες χωρικοί

κυρίως αυτές κοντά στα σύνορα, αρχαιολογικών μουσείων, να εκτελούνται συστηματικά ανασκαφές και να στήνονται αρχαία μνημεία. Να διοργανώνονται κατάλληλες εκδρομές για τους δασκάλους και μαθητές της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης κ.α.“. Όλες αυτές οι προτάσεις του Δραγούμη, τα χρόνια που ακολούθησαν, υλοποιήθηκαν. Αρκεί να κάνει κάποιος μια βόλτα στα μακεδόνικα χωριά της βόρειας Ελλάδας για να παρατηρήσει τις πολυάριθμες αρχαιολογικές τοποθεσίες και μνημεία, οι οποίες, σύμφωνα με τον ελληνικό μύθο, πρέπει να συνδέσουν τον τωρινό πληθυσμό με τον αρχαίο μακεδόνικο πολιτισμό, ο οποίος, σύμφωνα με τον ίδιο αυτό μύθο, είναι έργα του „αθάνατου ελληνικού έθνους“. Επίσης, την περίοδο από το 1963 εώς το 1981, είχαν οργανωθεί εκδρομές από πλευράς του Βασιλικού Εθνικού Ιδρύματος, ακριβώς για τις ομάδες που είχε προτείνει ο Δραγούμης. Άλλη μια πρόταση του συγγραφέα αυτού του εγγράφου, ή οποία σήμερα έχει υλοποιηθεί, ήταν και η κατασκευή σύγχρονων δρόμων και σύνδεση του τμήματος αυτού της Μακεδονίας με την υπόλοιπη Ελλάδα.

Στο δεύτερο μέρος, με τίτλο „Κυβερνητική καθοδήγηση και επιθεώρηση“, ο Δραγούμης θεωρούσε ότι στην συνοριακή ζώνη θα πρέπει να συσταθεί τριμελής επιτροπή, απ΄όλα τα κόμματα, η οποία θα αναφέρει μόνο στον πρωθυπουργό της Ελλάδας και θα ενεργεί ανεξάρτητα από το υπουργείο βορείου Ελλάδος.

Το επόμενος μέρος αναφερόταν στη ρύθμιση των εκκλησιαστικών υποθέσεων. Ο  Δραγούμης πρότεινε το εξής: „Να επανδρωθούν με καλούς, ηθικούς και οικογενιάρχες ιερείς και γνήσιους πατριώτες, όλες οι κενές θέσεις στις ενορίες των χωριών του κάμπου, ιδιαίτερα στις περιοχές

Η βασίλισσα Φρειδερίκη σε παιδόπολη

των συνόρων, όπου υπάρχει ξενόγλωσσος πληθυσμός και να προτιμηθούν αυτοί που κατάγονται από το ίδιο το χωριό ή την ίδια επαρχία, ή από γειτονική ελληνόφωνη επαρχία (παράδειγμα για τις περιοχές Κόστουρ/Καστοριά και Λέριν/Φλώρινα να κατάγονται από τα ελληνόφωνα χωριά του Γράμμου, την περιοχή Κοζάνης κ.α.), να είναι εγκλιματισμένοι στο φυσικό περιβάλλον του συγκεκριμένου μέρους και καλοί γνώστες της νοοτροπίας των χωρικών. Η ζωή τους να εξασφαλιστεί με καλό σπίτι, αν είναι δυνατό και με κήπο, έτσι που σιγά σιγά να συνδεθούν με το χωριό και εννοείται με τουλάχιστον διπλό μισθό“.

Ιδιαίτερο μέρος ο Δραγούμης αφιέρωσε στους δημόσιους υπαλλήλους, οι οποίοι εργάζονταν ή στο μέλλον θα εργάζονταν στη Μακεδονία, για τους οποίους υπέθετε ότι θα έπαιζαν σπουδαίο ρόλο στην προσπάθεια αφομοίωσης των Μακεδόνων. Τα πρόσωπα αυτά, σύμφωνα με το Δραγούμη, έπρεπε να λάβουν σημαντικά προνόμια, όπως π.χ.: „Όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι που εργάζονται σε υπηρεσία κοντά στα σύνορα να λαμβάνουν έξτρα χρήματα, εκτός του μισθού, τουλάχιστον αύξηση του μισού του μισθού τους, να υπολογίζεται εις το διπλούν τα έτη εργασίας και να υποχρεούνται να υπηρετούν τουλάχιστον επί τρία συναπτά έτη στην ίδια περιοχή“. Επίσης, οι υπαλλήλοι, πριν να διοριστούν στην συνοριακή ζώνη, θα πρέπει να περάσουν ειδική εκπαίδευση, η οποία θα αποτελούταν από  „γνωριμία με τα υπάρχοντα προβλήματα“, και έπειτα „να είναι γαλουχημένοι με το σωστό πνεύμα για να μπορούν να αντιδρούν και σταδιακά να επιλύουν τα προβλήματα, να είναι εκπαιδευμένοι, κυρίως, ως προς τον τρόπο συμπεριφοράς προς τους κατοίκους, ιδιαίτερα προς τους ξενόγλωσσους. Να δωθεί ιδιαίτερη προσοχή στους δασκάλους, στους συλλέκτες των φόρων, στους χωροφύλακες και σε όλους τους δημόσιους υπαλλήλους που συχνά έρχονται σε επαφή με τους χωρικούς. Επίσης, το ίδιο να ισχύει και για τους αξιωματικούς με μικρό βαθμό και τους υπαξιωματικούς του στρατού. Οι Νομάρχες και οι υψηλοί αξιωματούχοι του νομού να επισκέπτονται συχνά τα χωριά του κάμπου και να έρχονται επίσης συχνά σε επαφή με τους χωρικούς των πιο απομακρυσμένων χωριών. Τέλος, από τη διοικητική και δικαστική εξουσία αυστηρά να τιμωρούνται αυτοί που εκτελούν οποιουδήποτε είδους εκμετάλευση των χωρικών, ιδιαίτερα των ξενόγλωσσων“.

Το τελευταίο μέρος αυτού του εγγράφου ο Δραγούμης το αφιέρωσε στην εκπαίδευση.  Παρουσίασε μια σειρά προτάσεων με σκοπό να βελτιωθούν οι συνθήκες στην εκπαιδευτική διαδικασία, της οποίας κύριος στόχος ήταν η αφομοίωση των Μακεδόνων και η επιβολή της ελληνικής γλώσσας ανάμεσα στους „ξενόγλωσσους“. Από αυτά που διαβάζουμε στο έγγραφο, ζητούσε πλήρωση όλων των κενών θέσεων εκπαιδευτικών στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ολικό εκσυγχρονισμό των υπάρχοντων σχολικών κτιρίων και οικοδόμηση νέων κτιρίων εκεί όπου τέτοια δεν υπήρχαν. Υποχρεωτική παρουσία στα σχολεία και του ανδρικού και του γυναικείου πληθυσμού.

Στο τέλος, ο Δραγούμης πρότεινε: „Να ιδρυθούν σε όλα τα χωριά, ιδιαίτερα στα ξενόγλωσσα, νηπιοτροφεία, ακόμη και εκεί όπου δεν υπάρχουν πολλά παιδιά. Έτσι, εκείνα θα διδάσκονται την ελληνική γλώσσα ως μητρική τους γλώσσα και θα γαλουχούνται με το ελληνορθόδοξο χριστιανικό πνεύμα. Να ιδρυθούν εσπερινά σχολεία για τους αγράμματους γονείς, ιδιαίτερα για τις γυναίκες. Νηπιοτροφεία, νηπιαγωγεία και εσπερινά σχολεία θα είναι αναγκαίο να λειτουργούν εκεί όπου βρίσκονται ξενόγλωσσοι, ακόμη και εκτός της συνοριακής ζώνης. Η Βασιλική φροντίδα σε περισσότερα χωριά, σε κάθε επαρχία, να  δημιουργήσει για τους νέους, όπου υπάρχουν ξενόγλωσσοι και εκτός συνοριακής ζώνης, οικοτροφεία για τα κορίτσια, όπως γεωργική οικοκυρική σχολή, παρόμοια με αυτή που λειτουργεί με επιτυχία στη Φλώρινα, έτσι ώστε οι κοπέλες αργότερα να επιστρέφουν στα χωριά τους ως ορθόδοξες Ελληνίδες, πραγματικοί πυρήνες του χριστιανισμού και του ελληνισμού “.

(…και όλα αυτά, για ποιούς; Για τους Μακεδόνες; Μα αφού αυτοί ,,δεν υπάρχουν,,…)

Πηγή: NovaZora.gr