1821: Η ΑΠΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΡΩΜΙΩΝ

«Ο κύριος Κωνσταντίνος Σάθας, έν τινι αξιολόγω πονηματίω 

επιγραφομένω: "Η κατά τον ιζ΄αιώνα επανάστασις 

τής ελληνικής φυλής" διατείνεται εν σελ. 14, 

ότι το γνωστόν Καρυοφύλλι ονομάσθη ούτω από 

τού εν Βενετία οπλοποιού Carlo figlio (Καρόλου υιού). 

Περίεργος μα την αλήθειαν η ανακάλυψις, αλλ’ ουδόλως ευάρεστος. 

Τολμώ μάλιστα, να είπω προς τον φίλον, 

ότι απαγορεύεται οιωδήποτε η διά τοιούτων ερευνών 

καταστροφή των θελκτικών μύθων, δι’ ων ετράφημεν...»

Αριστοτέλης Βαλαωρίτης, Αθανάσιος Διάκος.

Αστραπόγιαννος, Αθήνα, 1867, 64-66.

Την προ τού ’21 εποχή, οι περισσότεροι ρωμιοί είχαν υιοθετήσει τα οθωμανικά ήθη. Καρέκλες και τραπέζια είχαν αντικατασταθεί από χαμηλά έπιπλα. Μαχαιροπήρουνα δέν υπήρχαν πιά. Αντί για πιάτα σέρβιραν και μοιράζονταν το φαγητό σε μεγάλους δίσκους. Πολλοί άντρες ντύνονταν σύμφωνα με το οθωμανικά πρότυπα, φρόντιζαν οι γυναίκες τους να μήν κυκλοφορούν ακάλυπτες και ζούσαν χωριστή κοινωνική ζωή από αυτές.

Οι πλούσιοι άρχισαν να μιμούνται τα ανατολίτικα σπίτια. Πρόκειται για σπίτια με πολύ ξύλο, κρεμαστά μπαλκόνια, χαγιάτια, βεράντες με σοφάδες και ντιβάνια και ένα στυλ ζωής, που μιμούνταν τον κυρίαρχο πολιτισμό τής εποχής.

---

  

Το λησμονημένο οθωμανικό παρελθόν μας.
Το κράτος μας βασίζει όλη του τη φιλοσοφία τής εκπαίδευσης σε μία παντελή άρνηση τού οθωμανικού παρελθόντος μας. Αρνείται ένα παρελθόν κι άρχισε από την αρχή κατασκευάζοντας ένα άλλο, ψεύτικο.
Στην εικόνα, το Παζάρι τής Αθήνας.
 

---

Από το 1453, όταν ο Μωάμεθ ο Β΄μπήκε στην Κωνσταντινούπολη, αποφάσισε, ότι οι ορθόδοξοι χριστιανοί θα αποτελούσαν μια ξεχωριστή ημιαυτόνομη κοινότητα μέσα στην οθωμανική αυτοκρατορία. Υπόκεινταν στους νόμους και τους φόρους, που επέβαλλε η Πύλη, όμως κατά τα άλλα είχαν ευρεία αυτοδιοίκηση.

Ενός τής οθωμανικής αυτοκρατορίας για φορολογικούς και γραφειοκρατικούς κυρίως λόγους, η βασική διάκριση των πληθυσμών ήταν με βάση το θρήσκευμα. Για πολλούς αιώνες, από τη βυζαντινή περίοδο αμόμα, δέν υπήρχε καν η έννοια έλληνας. Υπήρχε η έννοια ρωμαίος ή ρωμιός, ρουμ για τους τούρκους και γι΄αυτό το μιλλέτ, δηλαδή η θρησκευτική κοινότητα των ρωμιών, λεγόταν Ρουμ Μιλλέτ. Προσδιοριζόταν από το θρήσκευμα. 

Η οθωμανική διοίκηση ενδιαφερόταν για τη φορολογία. Εφ’ όσον αποδίδονταν οι φόροι, δέν την ενδιέφερε τί περαιτέρω έκαναν. Μπορούσαν να λειτουργούν τα σχολεία τους, να επιδίδονται στο εμπόριο και να λειτουργούν στο δικό τους θεό. Την τελική ευθύνη για την καλή τους συμπεριφορά είχε ο ορθόδοξος πατριάρχης, ο οποίος ήταν εκπρόσωπος όλων των χριστιανών τής αυτοκρατορίας. Ήταν ανώτατη θρησκευτική αρχή και υπόλογος έναντι τού σουλτάνου, ένα είδος υπουργού επί των χριστιανικών υποθέσεων. Είχε το δικαίωμα να επιβάλει φόρους και να απονέμει δικαιοσύνη στους ορθόδοξους. Ήταν ο δεσπότης των χριστιανών, κληρονόμος τού τίτλου των αυτοκρατόρων τού Βυζαντίου.  

Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης με ανώτερους κληρικούς  τού ιστ΄αι., οι οποίοι φέρουν σαρίκια και άμφια όμοια με των αξιωματούχων των σουλτάνων.

Η διαφορά στη θρησκεία δέν εξηγεί τί έγινε στον ελλαδικό χώρο κατά τη διάρκεια 1453-1821 ούτε το τί τελικά οδήγησε στα βίαια γεγονότα τού ‘21. Για τους υπηκόους τού σουλτάνου η θρησκεία μπορεί να αποτελούσε στοιχείο διαχωρισμού, αλλά δέν εξελισσόταν σε πεδίο διαμάχης. Μουσουλμάνοι και ορθόδοξοι σέβονταν ο ένας την πίστη τού άλλου και μερικές φορές ακόμα την επικαλούνταν. Χριστιανοί πήγαιναν στα τζαμιά και τους τεκέδες για συμβουλές και φυλακτά, ενώ μουσουλμάνοι επισκέπτονταν ορθόδοξους παπάδες. Κάθε πόλη είχε για προστάτη της έναν άγιο, που τον σέβονταν τόσο οι χριστιανοί όσο και οι μουσουλμάνοι. Μεγάλωναν τα παιδιά τους, ζούσαν και πέθαιναν σαν καλοί γείτονες.

Τότε, τί οδήγησε στην οριστική ρήξη των σχέσεών τους το 1821; Πώς εξηγείται, ότι μετά από τέσσερις αιώνες συνύπαρξης, γείτονας στράφηκε κατά τού γείτονά του, για να τον εξοντώσει;

Αυτά, που έγιναν το ΄21 δέν ήταν απλά σποραδικοί σκοτωμοί γειτόνων, για να κλέψουν τα σπίτια τους, αλλά μιά πολιτική. Η εξολόθρευση των οθωμανών ήταν αποτέλεσμα προμελετημένου σχεδίου. Προήλθε «περισσότερον από τας εκδικητικάς εισηγήσεις των Φιλικών και των ευπαιδεύτων» (όπως επισημαίνει ο άγγλος ιστορικός Τζόρτζ Φίνλεϋ). Αλλά και οι ρωμιοί συνεπαίρνονταν στην ιδέα τής απόκτησης τούρκικων τσιφλικιών, αλλά και τής κατάληψης των πλούσιων πόλεων - κάστρων, όπως τής Τριπολιτσάς ή τού Ναυπλίου και στην προσδοκία για εξεύρεση λαφύρων και αγαθών.

Η ευκαιρία τους δόθηκε με την εξέγερση τού Αλή Πασά των Ιωαννίνων το 1820 κατά τού σουλτάνου, που κράτησε απασχολημένα πολλά οθωμανικά στρατεύματα στην Ήπειρο. Η Πελοπόννησος βρέθηκε για πρώτη φορά αφύλακτη.

Τέλη Μαρτίου τού ΄21, ξεκίνησαν να κατεβαίνουν από τα βουνά άτακτες ομάδες χριστιανών ληστοσυμμοριτών, που άρχισαν να επιτίθενται και να λεηλατούν τουρκικές κοινότητες. Με αυτοσχέδια όπλα, ξύλα, μαχαίρια κ.ά., οι ρωμιοί τής Πελοποννήσου στράφηκαν κατά τού ανυπεράσπιστου οθωμανικού πληθυσμού.

---

  

Αποστασία: Ένας εύστοχος χαρακτηρισμός,
που περιγράφει καλύτερα τή συμπεριφορά των ρωμιών το '21.

«Το κίνημα τής πατρίδος μας ενομίσθη και ονομάζεται αποστασία», έγραφε στις 29 Αυγούστου 1821, στον Μαυροκορδάτο ο μητροπολίτης Ουγγροβλαχίας, Ιγνάτιος. (Εμμ. Πρωτοψάλτη: «Ιγνάτιος μητροπολίτης Ουγγροβλαχίας 1766-1828, «Μνημεία τής ελληνικής ιστορίας», τ. 4.2, Αθήνα, 1961).

Αποστασία χαρακτήριζε το 1821 και ο Αμβρόσιος Φραντζής. («Επιτομή τής ιστορίας τής αναγεννηθείσης Ελλάδος αρχομένη από τού έτους 1715 και λήγουσα το 1835», έκδ. «Εκ τής τυπογραφίας η Βιτώρια τού Κων. Καστόρχη και συντροφίας», Αθήνα, 1839, τόμ. Α΄, σελ. ε΄, ζ΄, ια΄, μδ΄ κ.α.).

 

---

Το ’21 δέν έγινε «για τού Χριστού την πίστιν την αγίαν και τής πατρίδος την ελευθερίαν». Δέν υπήρχαν ούτε εθνικά ούτε θρησκευτικά κίνητρα, όπως κατά κόρον προπαγανδίζεται από σύσσωμη τη Ρωμιοσύνη από τη δημιουργία τού κράτους και εντεύθεν. Ούτε επίσης, κοινωνικά / ταξικά, όπως υποστηρίχθηκε αργότερα από ορισμένους αριστερίζοντες θεωρητικούς. Μοναδικός στόχος των εξεγερμένων ήταν οι περιουσίες (χωράφια, χρυσαφικά κ.λπ.) των μουσουλμανικών οικογενειών τής Πελοποννήσου.

Αν ανατρέξουμε στα κείμενα, που μάς άφησαν οι ίδιοι οι «αγωνιστές» τού ’21 (απομνημονεύματα κ.ά.) ή στα χρονικά, που έγραψαν διάφοροι ξένοι αξιωματικοί και φιλέλληνες, θα βρούμε απίστευτες κωμικοτραγικές καταστάσεις, που μαρτυρούν, ότι το μοναδικό κίνητρο των ρωμιών ήταν το πλιάτσικο! Αρβανιτόβλαχοι κ.λπ. επήλυδες στο σύνολό τους εξ άλλου, δέν είχαν καμμία ελληνική εθνική συνείδηση κι ενεργούσαν με εντελώς ταπεινά κριτήρια.

Ενώ κέρδιζαν σε μάχες άφηναν τους τούρκους, που κατεδίωκαν, πολλές φορές να φεύγουν και ασχολούνταν με τη λαφυραγωγία αλληλομαχώντας άγρια μεταξύ τους. Πολιορκούσαν τα κάστρα ανυπομονώντας πότε θα πέσουν, γιατί λαχταρούσαν να σφάξουν τους τούρκους (άνδρες, γυναίκες, παιδιά αδιακρίτως), ώστε να προσπορισθούν τα τιμαλφή τους (κοσμήματα, οικιακά είδη κ.λπ.). Δέν άφηναν -κυριολεκτικά- ούτε καρφί στον τοίχο! Άνοιγαν ακόμα και τους οθωμανικούς τάφους.

Η ρωμέικη ιστοριογραφία αντιπαρήλθε τη ληστρική δράση των κλεφταρμα- τολών και τους ενέταξε σε σπουδαία θέση στο ηρώο τής «εθνικής μυθολογίας» παρουσιάζοντάς τους ως δήθεν αγωνιζόμενους με εθνικούς σκοπούς
ενάντια στον τουρκικό ζυγό.              Διαχρονικά λαμόγια τής Ρωμιοσύνης.

Όταν με την εμπλοκή των μεγάλων δυνάμεων άρχισε να παρουσιάζεται έντονο στο διπλωματικό ορίζοντα το ενδεχόμενο δημιουργίας ενός νεοπαγούς νεορωμέικου κράτους, οι ίδιοι άρχισαν να αποκτούν πολιτική / κομματική ταυτότητα, με απώτερο στόχο την κατάληψη κυβερνητικών θώκων, όχι όμως για να κυβερνήσουν χρηστά και φιλελεύθερα τον τόπο και τους βασανισμένους λαούς, που διεκδικούσαν ένα τιμάριο γης, αλλά γιά να βάλουν χέρι στα προμηνυόμενα δάνεια, που θα κατέφθαναν από τις τράπεζες τής δυτικής Ευρώπης, όπερ και εγένετο.

Αυτοί, οι δήθεν αγωνιζόμενοι υπέρ βωμών και εστιών, δημιούργησαν ουσιαστικά ένα κράτος, στο πλαίσιο τού οποίου να μπορούν αφ΄ενός να διαιωνίζουν την εξουσία τους μεταβιβάζοντάς την στα παιδιά τους, και αφ’ ετέρου να νομοθετούν κατά το δοκούν, ώστε οι ίδιοι να φοροδιαφεύγουν, να καταχρώνται δάνεια, που εισάγονται για επενδύσεις κ.λπ., ενώ οι λοιποί πληθυσμοί να εξακολουθούν, όπως κι επί οθωμανικής αυτοκρατορίας, να εργάζονται κολλήγοι στα βακούφια τής Εκκλησίας και τού κάθε ρωμιού κοτζάμπαση. 

Χαρακτηριστικά τού κράτους από τη δημιουργία του μέχρι σήμερα είναι η υπανάπτυξη, η διαφθορά, τα ρουσφέτια, τα πλάγια μέσα, οι διαπλεκόμενες συναλλαγές κι άλλες παθογένειες, κι αυτό, γιατί δέν οργανώθηκε με κανόνες ευνομίας, αλλά με κανόνες μαφίας.

Επί πλέον, η φιλοχρηματία, η αρπακτικότητα κ.λπ., η νοοτροπία δηλαδή των ρωμιών καθ’ όλη τη διάρκεια των γεγονότων τού ’21, ενώ υμνείται στον «εθνικό» ύμνο και τις σχολικές γιορτές, είναι εκείνη, η οποία ουσιαστικά αποτελεί τη βασική αιτία τής διαχρονικής κακοδαιμονίας τής Ρωμιοσύνης, εδώ και αιώνες βασανίζει τα μυαλά των ρωμιών και τους έχει καταντήσει χρεωκοπημένους κι ουραγούς.

Η Ρωμιοσύνη, αντί με αυτογνωσία να αναλογιστεί τα σφάλματα τού παρελθόντος, ώστε να μπορέσει να κατανοήσει το παρόν της και να οδηγηθεί με ασφάλεια προς το μέλλον, κάνει ακριβώς το αντίθετο: Χωρίς ίχνος αυτογνωσίας αισθάνεται υπερήφανη για λάθη της, πολλά από τα οποία μάλιστα, τα διδάσκει ως παραδείγματα στα σχολεία κι επί πλέον τα γιορτάζει με τυμπανοκρουσίες και φανφάρες.